Święto

Dziś mija 60 lat od ogłoszenia Manifestu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego. 22 lipca 1944 został on ogłoszony w Chełmie, pierwszym wolnym polskim mieście. W PRL traktowano tą datę jako początek władzy ludowej i oficjalne święto państwowe.

Powołany po konsultacjach z Józefem Stalinem PKWN(jego przewodniczącym został Edward Osóbka-Morawski) pełnił faktycznie rolę rządu tymczasowego i stanowił konkurencyjny ośrodek władzy wobec emigracyjnego rządu Stanisława Mikołajczyka w Londynie. W Manifeście do narodu z 22 lipca 1944 PKWN uznał się za jedyną prawowitą władzę, której działalność opierać się będzie na Konstytucji Marcowej z 1921 roku. Zapowiadano w nim dalszą walkę o „zmiażdżenie Niemiec hitlerowskich”, a po wyzwoleniu szeroko zakrojone reformy społeczne, łącznie z reformą rolną.

Przez 45 lat istnienia PRL traktował datę 22 lipca bardzo symbolicznie. Tego dnia w 1952 roku uchwalono Konstytucję PRL. W dobie Polski gierkowskiej 22 lipca 1974 roku oddano do użytku Trasę Łazienkowską w Warszawie, a rok później Dworzec Centralny. Imię 22 lipca nadawano zakładom przemysłowym, a także wielu ulicom i placom w całej Polsce.

Wraz z tą rocznicą na nowo odżyły spory o ocenę okresu „realnego socjalizmu” w Polsce. Według najnowszych badań Pentoru i Instytutu Nauk Politycznych PAN z grudnia 2003 roku pozytywną opinię na temat PRL ma 43 procent Polaków, źle postrzega okres Polski Ludowej 34 procent. Co ciekawe jeszcze u schyłku PRL pozytywne zdanie na temat własnego kraju miało 63 procent społeczeństwa. Choć w okresie polskiej transformacji oceny i opinie na ten temat często ulegają wahaniom, to stałą tendencją jest tęsknota wielu Polaków za stabilnością życia codziennego i brakiem bezrobocia w okresie PRL.